Iedere profeet die het verloop van het jaar 2020 vooraf zou hebben voorspeld, zou voor gek zijn verklaard, of op z’n minst niet geloofd.

2020 was een bizar jaar. Een jaar waarin menigeen flink op de proef is gesteld of ernstig beknot in vrijheid. Voor mijzelf was het een bijzonder jaar waarin ik nadrukkelijk werd aangesproken werd in mijn rol als leider van onze scholen. Het was crisis met veel onveiligheid als gevolg. Primair veroorzaakt dat crisisgedrag, wat op zichzelf ook weer onveiligheid als gevolg heeft. Dus de kunst was uit de crisisstand te komen.

Dat zet ook aan tot reflectie en de vraag wat ik de organisatie te bieden heb. Met naast de functionele verantwoordelijkheid, de focus op mijn rol en betekenis voor onze organisatie. (Meer hierover op Drie werelden en Theory U – Leiderschap & Transformatie (markvlasblom.com)) En we hebben ervaren dat de situatie die ontstond heel veel mensen heeft aangezet tot reflectie en bewustwording dat juist de kwaliteit van de relatie belangrijker werd.

Bovenal was experimenteren. Vooral met wat er nog wel kon binnen alle beperkingen. En ervaren wat de impact is van alle varianten van online werken. Ik blijf ver weg van grote conclusies over wat de afgelopen periode ons heeft gebracht. Omdat we nog steeds aan het experimenteren en ervaren zijn. Omdat het van belang is dat we wat er gebeurd is voldoende doorleven en goed onderzoeken. Om vluchtige en verkeerde conclusies te voorkomen. Dat er veel duurzaam gaat veranderen is boven elke twijfel verheven. Maar wat en hoe precies? Laten we ons daar voldoende tijd voor gunnen. Bovenal zijn we wendbaar gebleken in een onzekere tijd.

Wat helpt bij bewustwording en onderzoek is het delen van ervaringen en verhalen. Storytelling van wat we hebben meegemaakt. Dat doen we binnen ons mooie ROC al jaren, ook toen er nog geen gezondheidscrisis was. Ieder jaar kijken we terug en geven we graag inzicht in wat er in onze scholen is gebeurd.

Dat er veel bijzondere verhalen verteld kunnen worden behoeft weinig toelichting. Dat dit veel impact heeft gehad op het onderwijs behoeft net zo min toelichting. Voor het MBO was de situatie bijzonder. Het is niet voor niets dat de titel van ons jaarverslag “Wendbaar in onzekere tijden” is.

Nooit zijn we helemaal dicht geweest en ook nooit helemaal open. Continue aanpassingen aan de zich wijzigende regels. Maar altijd open voor die jongeren die niet simpelweg online thuisonderwijs konden volgen, die praktijklessen in onze skillslabs kregen of gewoon examen moesten doen. Ben je benieuwd naar de verhalen?

Klik hier voor het  MBO College Almere – Jaarmagazine 2021 (samenwerkenaantalent2021.nl) en hier voor het MBO College Poort – Jaarmagazine 2021 (samenwerkenaantalent2021.nl). En ben je nieuwsgierig naar nog meer van het ROC van Amsterdam-Flevoland? Kijk dan hier: Jaarmagazine 2021 – Jaarmagazine 2021 (samenwerkenaantalent2021.nl)

Na 3 maanden gaan we weer met mbo-studenten in onze gebouwen aan de slag. Vanzelfsprekend rekening houdend met alle richtlijnen die er zijn en nog op beperkte schaal. Het gaat gelukkig weer drukker worden in onze scholen.

Het is zo simpel te verwoorden. Als je de teksten van persconferenties of nieuwsberichten leest zou je kunnen denken dat deze versoepeling bijna vanzelf vorm krijgt. Niets is minder waar, en dan doel ik niet op het aanpassen en veilig maken van onze schoolgebouwen. Dat is echt het minste vraagstuk..

We zijn waanzinnig trots op de flexibiliteit en wendbaarheid van studenten en collega’s die ervoor gezorgd heeft dat afstandsonderwijs overal vorm heeft gekregen en is uitgevoerd. We hebben veel geleerd en sommige vernieuwingen zijn in een versnelling gekomen.

Onze studenten hebben drie bijzondere maanden doorgemaakt. En dat is vaak veel meer dan aan de buitenkant zichtbaar is. De thuisomstandigheden van onze studenten zijn vaak complex. Broers en/of zussen die ook op school zitten of studeren en afstandsonderwijs volgen. Ouders die vaak thuis werken. In het begin was dit allemaal nog wat nieuw en vaak nog uitdagend of spannend. Maar deze ervaring heeft zeker op onze studenten in hun ontwikkelingsfase heel veel impact gehad. Met positieve en ook veel mindere of negatieve ervaringen.

Onze collega’s hebben ook drie bijzondere maanden doorgemaakt. Vaak in eenzelfde soort thuissituatie waarin van je wordt verwacht dat je zorgdraagt voor het afstandsonderwijs. Daar kwam nogal eens een rol in het thuisonderwijs van eigen kinderen bij. De grens tussen werk en privé werd al snel een stuk vager. Veel collega’s waren blij toen de basisscholen weer startten, en zij zelf ook weer naar school konden om te werken..

In de afgelopen 3 maanden zijn er prachtige tastbare, en vaak functionele resultaten geboekt. Het gebruik van ICT heeft daar een belangrijke en positieve rol in gespeeld. Tal van onderwijsmensen en wetenschappers benoemen de laatste weken echter in toenemende mate de sociale functie van het onderwijs. De essentie daarvan heeft de afgelopen maanden wat minder aandacht gekregen. Online video meetings zijn echt geen vervanging voor echt contact en de verbinding die ook op anderhalve meter mogelijk is. Hoe creatief ook… Langzaam maar zeker worden we ons weer bewust hoe belangrijk dit eigenlijk is.. 

Ik werk al jaren met een concept deels gebaseerd op Theory U waarin we drie verschillende werelden onderscheiden. Werelden waarin we onderscheid maken tussen Functie, Rol en Betekenis.

Evenwichtige aandacht voor deze drie werelden zorgt voor balans . En in de mooiste variant voor “Flow”. Waarbij we flow definiëren als het gevoel dat dingen vanzelf lijken te gaan.

Mijn waarneming is dat er in de achterliggende maanden substantiële onbalans is ontstaan in de aandacht voor de drie werelden. Het zwaartepunt heeft op de functionele wereld, de wereld van acties en resultaten gelegen. De onmogelijkheid van een fysieke ontmoeting heeft de aandacht voor de relationele wereld gereduceerd.

Tegelijkertijd heeft het feit dat veel mensen gedwongen waren thuis te blijven en de ontmoeting met collega’s en vrienden moesten missen in veel gevallen voeding gegeven aan reflectie en bezinning. Dat is aandacht voor de derde wereld waarin we een betekenis hebben.

En dat geldt niet alleen voor onze studenten, juist ook voor onze collega’s. Immers, zij zijn het die een heel belangrijke rol vervullen voor onze studenten. Dat vraagt elke dag weer veel toewijding. En daarom juist nu ook veel ruimte om hun balans te herstellen.

En dan weer terug naar de ogenschijnlijke eenvoud van de school die weer open gaat. Die eenvoud is betrekkelijk. En vraagt veel zorgt en oprechte aandacht. Daarom is het belangrijk de draad goed op te pakken, dat kan maar één keer. Daarmee leggen we de belangrijkste basis voor de volgende stap vooruit. En komen we samen uit de crisis!