Dialoog op de Boot

Dialoog op de Boot

door | sep 22, 2021 | Theory U

Een echt goed gesprek vraagt een kwalitatief goede setting. Dat helpt altijd en vraagt aandacht en creativiteit. En uiteindelijk kan het ook weer heel eenvoudig zijn.

Ik ben opgegroeid in het dorp Kortenhoef. Wie heeft er niet op de plassen geschaatst toen er nog regelmatig natuurijs was? Mijn passie voor (bevroren) water is hier al vroeg ontstaan.

Nog steeds ben ik in het bezit van een klassieke Kortenhoefse roeiboot, het perfecte vervoermiddel in het plassengebied waar je niet met een motorboot mag varen.

Al jaren nodig ik mensen uit om mee te gaan varen in de meest bijzondere periode van het jaar, het vroege voorjaar. De opgaande zon en het ontluikende groen zijn dan elke dag weer bijzonder.

De conditie van mijn houten roeiboot was een aantal jaar zo slecht dat hij niet meer bleef drijven. In de winter 2019/2020 heb ik de keuze gemaakt de boot te restaureren en weer drijvend te maken. Dat was achteraf de perfecte timing, een aantal maanden later was de anderhalve meter een noodzaak in elke ontmoeting.

 

In het vroege voorjaar van 2020 ben ik weer gestart met het uitnodigen van mensen voor een vaartochtje over de plassen. Zo was een echte ontmoeting in coronatijd wel mogelijk. En een hele mooie setting voor een echt goed gesprek.

Het concept is heel simpel, mijn gesprekspartner heeft een eenvoudige zitplaats achter in de boot op een kleine 2 meter afstand. Ik roei mijn gast in een paar uur de polder rond. Koek en Zopie zijn eenvoudig, oploskoffie en thee, met soms een vierkant gevulde koek.

Altijd weer ontstaat er een bijzonder gesprek. Geïnspireerd door de mooie natuur of  het weer van de dag.

Soms maakte de nachtvorst dat we de zitplanken voor het varen moesten krabben. Dan was het weer mistig en deed de zon moeite daar doorheen te komen. En bijna altijd zingende vogels. Of bloeiende bomen en planten. 

 Een paar uur op een boot waar je niet af kunt (tenzij je graag terug zwemt), helpt vanzelfsprekend. Je wordt letterlijk gedwongen even afstand te nemen.

Uiteindelijk ben ik na het voorjaar van 2020 niet meer met de Dialoog op de Boot gestopt. Ook in de herfst en winter, tenzij het weer een goed gesprek in de weg staat. Dat is echter zelden het geval.

We zijn in de afgelopen anderhalf jaar gewend om veel online met elkaar te werken. Dat heeft ons veel gebracht. Het gebrek aan echte ontmoetingen hebben we vaak gemist. Nu dat weer op grotere schaal mogelijk is, ervaren we de meerwaarde ervan. Er ontstaat langzaam maar zeker een herwaardering van de echte ontmoeting. En van de condities die daarbij helpen. Ik kijk uit naar nog vele dialogen, de boot blijft varen.

Terugblik op 2020

Terugblik op 2020

door | jul 23, 2021 | MBO, ROC van Amsterdam, ROC van Flevoland, Theory U

Iedere profeet die het verloop van het jaar 2020 vooraf zou hebben voorspeld, zou voor gek zijn verklaard, of op z’n minst niet geloofd.

2020 was een bizar jaar. Een jaar waarin menigeen flink op de proef is gesteld of ernstig beknot in vrijheid. Voor mijzelf was het een bijzonder jaar waarin ik nadrukkelijk werd aangesproken werd in mijn rol als leider van onze scholen. Het was crisis met veel onveiligheid als gevolg. Primair veroorzaakt dat crisisgedrag, wat op zichzelf ook weer onveiligheid als gevolg heeft. Dus de kunst was uit de crisisstand te komen.

Dat zet ook aan tot reflectie en de vraag wat ik de organisatie te bieden heb. Met naast de functionele verantwoordelijkheid, de focus op mijn rol en betekenis voor onze organisatie. (Meer hierover op Drie werelden en Theory U – Leiderschap & Transformatie (markvlasblom.com)) En we hebben ervaren dat de situatie die ontstond heel veel mensen heeft aangezet tot reflectie en bewustwording dat juist de kwaliteit van de relatie belangrijker werd.

Bovenal was experimenteren. Vooral met wat er nog wel kon binnen alle beperkingen. En ervaren wat de impact is van alle varianten van online werken. Ik blijf ver weg van grote conclusies over wat de afgelopen periode ons heeft gebracht. Omdat we nog steeds aan het experimenteren en ervaren zijn. Omdat het van belang is dat we wat er gebeurd is voldoende doorleven en goed onderzoeken. Om vluchtige en verkeerde conclusies te voorkomen. Dat er veel duurzaam gaat veranderen is boven elke twijfel verheven. Maar wat en hoe precies? Laten we ons daar voldoende tijd voor gunnen. Bovenal zijn we wendbaar gebleken in een onzekere tijd.

Wat helpt bij bewustwording en onderzoek is het delen van ervaringen en verhalen. Storytelling van wat we hebben meegemaakt. Dat doen we binnen ons mooie ROC al jaren, ook toen er nog geen gezondheidscrisis was. Ieder jaar kijken we terug en geven we graag inzicht in wat er in onze scholen is gebeurd.

Dat er veel bijzondere verhalen verteld kunnen worden behoeft weinig toelichting. Dat dit veel impact heeft gehad op het onderwijs behoeft net zo min toelichting. Voor het MBO was de situatie bijzonder. Het is niet voor niets dat de titel van ons jaarverslag “Wendbaar in onzekere tijden” is.

Nooit zijn we helemaal dicht geweest en ook nooit helemaal open. Continue aanpassingen aan de zich wijzigende regels. Maar altijd open voor die jongeren die niet simpelweg online thuisonderwijs konden volgen, die praktijklessen in onze skillslabs kregen of gewoon examen moesten doen. Ben je benieuwd naar de verhalen?

Klik hier voor het  MBO College Almere – Jaarmagazine 2021 (samenwerkenaantalent2021.nl) en hier voor het MBO College Poort – Jaarmagazine 2021 (samenwerkenaantalent2021.nl). En ben je nieuwsgierig naar nog meer van het ROC van Amsterdam-Flevoland? Kijk dan hier: Jaarmagazine 2021 – Jaarmagazine 2021 (samenwerkenaantalent2021.nl)

Hoe pakken we de draad weer op?

Hoe pakken we de draad weer op?

door | mei 28, 2020 | MBO, ROC van Amsterdam, ROC van Flevoland, Theory U

Na 3 maanden gaan we weer met mbo-studenten in onze gebouwen aan de slag. Vanzelfsprekend rekening houdend met alle richtlijnen die er zijn en nog op beperkte schaal. Het gaat gelukkig weer drukker worden in onze scholen.

Het is zo simpel te verwoorden. Als je de teksten van persconferenties of nieuwsberichten leest zou je kunnen denken dat deze versoepeling bijna vanzelf vorm krijgt. Niets is minder waar, en dan doel ik niet op het aanpassen en veilig maken van onze schoolgebouwen. Dat is echt het minste vraagstuk..

We zijn waanzinnig trots op de flexibiliteit en wendbaarheid van studenten en collega’s die ervoor gezorgd heeft dat afstandsonderwijs overal vorm heeft gekregen en is uitgevoerd. We hebben veel geleerd en sommige vernieuwingen zijn in een versnelling gekomen.

Onze studenten hebben drie bijzondere maanden doorgemaakt. En dat is vaak veel meer dan aan de buitenkant zichtbaar is. De thuisomstandigheden van onze studenten zijn vaak complex. Broers en/of zussen die ook op school zitten of studeren en afstandsonderwijs volgen. Ouders die vaak thuis werken. In het begin was dit allemaal nog wat nieuw en vaak nog uitdagend of spannend. Maar deze ervaring heeft zeker op onze studenten in hun ontwikkelingsfase heel veel impact gehad. Met positieve en ook veel mindere of negatieve ervaringen.

Onze collega’s hebben ook drie bijzondere maanden doorgemaakt. Vaak in eenzelfde soort thuissituatie waarin van je wordt verwacht dat je zorgdraagt voor het afstandsonderwijs. Daar kwam nogal eens een rol in het thuisonderwijs van eigen kinderen bij. De grens tussen werk en privé werd al snel een stuk vager. Veel collega’s waren blij toen de basisscholen weer startten, en zij zelf ook weer naar school konden om te werken..

In de afgelopen 3 maanden zijn er prachtige tastbare, en vaak functionele resultaten geboekt. Het gebruik van ICT heeft daar een belangrijke en positieve rol in gespeeld. Tal van onderwijsmensen en wetenschappers benoemen de laatste weken echter in toenemende mate de sociale functie van het onderwijs. De essentie daarvan heeft de afgelopen maanden wat minder aandacht gekregen. Online video meetings zijn echt geen vervanging voor echt contact en de verbinding die ook op anderhalve meter mogelijk is. Hoe creatief ook… Langzaam maar zeker worden we ons weer bewust hoe belangrijk dit eigenlijk is.. 

Ik werk al jaren met een concept deels gebaseerd op Theory U waarin we drie verschillende werelden onderscheiden. Werelden waarin we onderscheid maken tussen Functie, Rol en Betekenis.

Evenwichtige aandacht voor deze drie werelden zorgt voor balans . En in de mooiste variant voor “Flow”. Waarbij we flow definiëren als het gevoel dat dingen vanzelf lijken te gaan.

 

Mijn waarneming is dat er in de achterliggende maanden substantiële onbalans is ontstaan in de aandacht voor de drie werelden. Het zwaartepunt heeft op de functionele wereld, de wereld van acties en resultaten gelegen. De onmogelijkheid van een fysieke ontmoeting heeft de aandacht voor de relationele wereld gereduceerd.

Tegelijkertijd heeft het feit dat veel mensen gedwongen waren thuis te blijven en de ontmoeting met collega’s en vrienden moesten missen in veel gevallen voeding gegeven aan reflectie en bezinning. Dat is aandacht voor de derde wereld waarin we een betekenis hebben.

De interessante vraag die hieruit voortvloeit is wat we te doen hebben nu we elkaar op anderhalve meter weer kunnen ontmoeten. Hoe pakken we de draad op?

Vanzelfsprekend is het inhalen van praktijklessen belangrijk. Of tijd voor studieloopbaanbegeleiding en examens. Dat zal zeker een plek krijgen.

Het herstellen van de balans tussen de drie werelden en wellicht het opruimen of integreren van ervaringen in de achterliggende maanden verdient echter de belangrijkste aandacht. En wat mooi dat hier vanaf 15 juni ruimte voor is. 

En dat geldt niet alleen voor onze studenten, juist ook voor onze collega’s. Immers, zij zijn het die een heel belangrijke rol vervullen voor onze studenten. Dat vraagt elke dag weer veel toewijding. En daarom juist nu ook veel ruimte om hun balans te herstellen.

En dan weer terug naar de ogenschijnlijke eenvoud van de school die weer open gaat. Die eenvoud is betrekkelijk. En vraagt veel zorgt en oprechte aandacht. Daarom is het belangrijk de draad goed op te pakken, dat kan maar één keer. Daarmee leggen we de belangrijkste basis voor de volgende stap vooruit. En komen we samen uit de crisis!

Op de grens

Op de grens

door | mei 12, 2019 | ROC van Amsterdam, ROC van Flevoland, Route 66, Theory U

Voor het zevende keer organiseren we onze Theory U Experience. Dit jaar hebben we ons programma op een aantal punten gewijzigd en een tweedaagse Groepsdynamica toegevoegd. Groepsdynamica & Onderwijs, Groepsdynamica & Leiderschap, daar zijn we eigenlijk doorlopend mee bezig. Toch hebben we dit gek genoeg niet eerder onderdeel gemaakt van ons programma.

Binnen onze Theory U Experience werken we met collega’s lateraal uit de organisatie. Ik heb het voorrecht gehad om met ruim 40 collega’s in twee tweedaagsen te mogen werken met de essentie van groepsdynamica. Het was bijzonder.

Het was niet bijzonder omdat het gedachtengoed nieuw was. Het was bijzonder om twee dagen te werken met de principes van groepsdynamica met collega’s vanuit onze organisatie. Iedereen zet bij aanvang zijn functie uit en gaat als gelijkwaardig mens aan de slag. Hoe mooi zou het zijn als we dat elke dag in onze organisaties kunnen doen?

En vervolgens met de groep de fasen van groepsontwikkeling stap voor stap door. Als in een vertraagde film. Eerst werken aan het belang van “welkom” en “veiligheid”. De bewustwording dat we hier dagelijks (te) weinig aandacht aan besteden is altijd weer confronterend. We zijn vaak al vele stappen verder in ons handelen en vergeten de basis die het met elkaar werken echt nodig heeft. Elke keer weer de confrontatie dat wij als onderwijsmensen vooruit willen en erg bevlogen zijn door de inhoud. Juist dat houdt ons weg van een gezond groepsproces.

Een belangrijk onderdeel is het werken met “de scriptcirkel”. Van welke scripts in ons gedrag kunnen we ons bewust worden? En van de effecten daarvan voor anderen en onszelf. Het verkennen van de oorsprong en het werken aan het doorbreken ervan. 

 

Hieronder een afbeelding van de scriptcirkel zoals gedefinieerd door Piet Weisfelt (Uit de geheimen van de groep-2005)

En wat altijd indruk maakt is het verkennen van grenzen. Ervaren wat je eigen grens is en die van een ander. Je bewust worden van wat het met je doet als mensen over jouw grens heengaan of als jij over de grens van de ander gaat. Dat boos worden daarbij hoort en gezond kan zijn en wat echte boosheid is. En dat de echte ontmoeting altijd op de grens plaatsvindt.

En wanneer we als groep bewust een aantal belangrijke principes toepassen ontstaat er progressie in de groep en ervaren we wat het potentieel van een groep kan zijn. Voor groepsleden en vooral ook de leider van de groep.. De kroon op twee dagen hard werken.

Terugkijken op een mooie training en ervaring die perfect past in het gedachtengoed van onze Theory U Experience geeft een goed gevoel. Maar het gevoel dat overheerst is dat het werken met groepsdynamica echt van belang is om een organisatie goed te laten functioneren.

We sporen dagelijks medewerkers aan om de manier van werken te innoveren, om de ruimte die we geven te benutten, meer initiatieven te ontplooien, verantwoordelijkheid te nemen en vooral ook zelf te sturen. Dat is belangrijk en moeten we vooral blijven doen. Kennis van en ervaring met groepsdynamische processen is eigenlijk een randvoorwaarde om de ontwikkeling van de organisatie daadwerkelijk verder te brengen.

De meeste innovaties in de wijze van werken zijn vaak een volgende fase in de ontwikkeling van een groep of team. Niet iets nieuws of iets anders. En dat vraagt om bewustwording hiervan. Periodiek tijd nemen om actief aan de slag te gaan met de principes van groepsdynamica loont en is de investering meer dan waard. Met als gevolg dat we weer een stapje verder komen in het verwezenlijken van onze dromen.

Het gaat om Aandacht

Het gaat om Aandacht

door | sep 30, 2014 | Route 66, Theory U

Werken met principes van Theory U is vaak inspirerend. De elementen van vertraging, echte dialoog en bewustwording van wat je zelf te doen hebt geven energie en inspiratie. Onze Theory U Experience sluiten we af met concrete prototypes waarmee een ieder aan de slag gaat. Maar dan moet je het ook echt in de praktijk gaan doen. Dat is niet altijd even makkelijk en vraagt om aandacht en vasthoudendheid. Onze aanpak kent ook een “revival” waarin we een half jaar na het in de wereld zetten van de prototypes terugblikken op de ontwikkeling van die prototypes. Wij zijn altijd erg nieuwsgierig naar wat er gelukt is en wat niet. Of hoe prototypes geëvolueerd zijn? Zelden houdt een prototype zijn originele vorm. Reflecteren op je prototypes is niet altijd even inspirerend. Als iets minder gelukt is, is dat soms zelf ronduit frustrerend. Onze laatste revival stond in het teken van “wisselende contacten”. Met een groep van 30 mensen hebben we gedurende één dag zoveel mogelijk verschillende dialoogvormen met een zo groot mogelijke diversiteit aan dialoogpartners gevoerd. Zo hebben we de collectieve wijsheid optimaal benut. Na een persoonlijk ontmoeting hebben we de beelden van het vijfdaagse traject met elkaar gedeeld. Zo ontstond de energie die er ook was aan het einde van het traject. De eerste vorm, een “Indian Talkingstick” dialoog, had als focus meer zicht te krijgen op de prototypes. Wat was het, wat is het, hoe voelt het? Vervolgens hebben we in een andere samenstelling verkend wat onze prototypes zijn, met wie we hieraan werken en wat ons hoogste potentieel is bij het realiseren van ons prototype. Of zoals Otto Scharmer zegt: “(..)Wie ben ik en wat is mijn taak?” Op dit punt word je je vaak ook weer bewust van wat je te overwinnen hebt om je prototype verder te brengen. Het verkennen van “die beren op de weg” helpt te ontsluiten wat jouw “waagstuk” is. Wat weerhoud je nu echt? Een dag lang met wisselende contacten en “U-dialogen” betekent veel aandacht voor jou, aandacht voor je vraagstukken, aandacht voor wat je zelf te doen hebt. Met veel feedback, tips en inspiratie brengen we onze prototypes weer een stap verder… De essenties van onze dialogen zijn gevisualiseerd door Frank Los zoals in de hyperlinks te zien. Met als toegift een wijze les over de nul.

Theory U Experience II

Theory U Experience II

door | jul 7, 2014 | ROC van Amsterdam, ROC van Flevoland, Route 66, Theory U

In het najaar van 2013 startte de tweede editie van Theory U Experience II. Een vijfdaagse ontdekkingstocht voor medewerkers van het ROC van Amsterdam, het ROC van Flevoland en het Voortgezet Onderwijs van Amsterdam. Het traject is onderdeel van de veranderbeweging Route 66 en staat open voor alle medewerkers.

Deelname is vrijwillig, echter niet vrijblijvend. Elke deelnemer heeft bij de start zijn of haar eigen vraagstuk benoemd waarin in de vijfdaagse actief wordt gewerkt. Deelnemers verdelen zich over een aantal “Action Learning Groups”. Deze groepen vormen zich op basis van de thema’s van de vraagstukken en maximaal verschillend in termen van de “Archetypen van Jung”. Dit optimaliseert het werken met Action Learning

De kern van het programma is anders denken, anders ervaren en anders doen. Om dat te kunnen realiseren is het belangrijk om uit de hectiek van alledag te stappen en te vertragen. Tijdens het programma is daar veel aandacht voor en gebruiken we elementen uit Theory U als basis voor werkvormen en methodieken.

De aanpak en werkvormen zijn niet alledaags en roept weleens vragen op. In de praktijk blijkt het effect groot, niet alleen voor de deelnemers zelf, maar juist ook voor de organisatie. Wij ervaren dat kleine veranderingen van vele individuen bijdragen aan grotere veranderingen in onze organisaties.

Van de tweede editie is een documentaire gemaakt die meer inzicht geeft in de aanpak en de effecten,. We zijn er trots op!